کد مطلب:50301 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » قرآن

درباره اعجاز علمي و لفظي قرآن توضيح دهيد.ن

مفسران درباره اعجاز قرآن از ابعاد مختلف، به نكات جالبي اشاره كرده اند كه به بخشي از آنها اشاره مي شود: {T1- اعجاز علمي؛T} لازم است بدانيم كه قرآن در آيات متعددي، از مسائل مربوط به قوانين آفرينش طبيعت سخن گفته است قسمتي از اين حقايق علمي آن چنان مهم و دقيق است كه آن روز - نه در يونان و نه در غير آن - خبري از آنها نبود؛ بلكه پس از قرن ها با پيشرفت و ازدياد علوم اين اسرار كشف گرديد. نكته قابل توجه ديگر اين كه در قرون وسطي، تنها مردمي كه داراي علم و دانش بودند، مسلمانان بودند كه آفتاب تمدن علم و اخلاق را در ساير سرزمين ها درخشان نمودند. {V(ر.ك، صفوة العرفان، ص 119)V}. در اين جا نمونه هاي چندي از آن آيات و مطالب ذكر شده در آنها بيان مي گردد: 1- آيه 19، سوره حجر: تركيب خاص نباتات ؛ 2- آيه 22، همين سوره: تلقيح ميان نباتات ؛ 3- آيه 3، سوره رعد: قانون ازدواج و تعميم آن به عالم نباتات ؛ 4- آيه 53، سوره طه: موضوع حركت وضعي و انتقالي زمين؛ 5- آيه 17، سوره رحمن: وجود يك قاره ديگر ؛ 6- آيه 40، سوره معارج: اصل كروي بودن زمين ؛ 7- آيه 164، سوره بقره: و آيه 5 سوره جائيه؛ ارتباط بين پديده هاي جوي. 2- گفتني است با توجه به اين كه قرآن يك كتاب انسان ساز و هدايتگر است تنها ممكن است در موارد نياز به مسائل علمي نيز اشاره بكند. اين اشارات جزئي، منبع الهام براي دانشمندان است گذشته از آن، قرآن هميشه مردم را به سير در روي زمين و مطالعه بر روي پديده هاي آن فرا خوانده و حتي از امكان صعود به كرات ديگر خبر داده است قرآن همواره مردم را به تعقل و انديشه همراه با سعي و تلاش، سفارش كرده است. روشن است كه اين ها زمينه و بستر را براي رشد و شكوفايي هر چه بيش تر علم و دانش آماده مي كنند. {V(اعجاز قرآن، علامه طباطبايي ؛ قرآن و آخرين، پيامبر آيت الله مكارم شيرازي ؛ الالهيات، آيت الله سبحاني، ج 3، ص 418، ترجمه بيان، علامه خوئي، ج 1، ص 117)V}. گستردگي معاني قرآن و موضوعات مختلفي كه در آن بيان شده ؛ نه تنها باعث پيشرفت مسلمانها در طول تاريخ از نظر علوم تجربي شده ؛ بلكه در ابعاد ديگري (همچون فلسفه، ادبيات، عرفان، حقوق، فقه، اخلاق، تاريخ و فرهنگ) براي دانشمندان منبع الهام گرديده است ؛ زيرا قرآن در اغلب اين مسائل، افقهاي جديدي گشوده است. {V(ر.ك: مجموعه آثار، شهيد مطهري، ج 2، ص 211 به بعد)V}. به عنوان نمونه قرآن درباره نقش خود در تاريخ مي گويد: {A{/Bما كُنْتَ تَعْلَمُها أَنْتَ وَ لا قَوْمُكَ مِنْ قَبْلِ هذا{w7-16w}{I11:49I}/}A} ؛ {Mپيش از اين نه تو و نه همه مردم عرب آن قصص را نمي دانستيدM} {V(هود، آيه 49)V}. هم چينن در رابطه با اخلاق نيكوي فردي (از قبيل شجاعت، استقامت، صبر، احسان، محبت و اخلاق اجتماعي از قبيل اتحاد، تواصي برحق، توصيه بر صبر، تعاون بر بر و تقوا ترك دشمني، امر به معروف و نهي از منكر) در آيات متعددي به طرح و بيان آنها پرداخته است. در زمينه فلسفه نيز با بيان آياتي مانند {/B«اَللَّهُ نُورُ اَلسَّماواتِ وَ اَلْأَرْضِ»{w1-5w}{I24:35I}/}، {/B«أَنْتُمُ اَلْفُقَراءُ إِلَي اَللَّهِ»{w4-7w}{I35:15I}/}، {/B«قُلْ هُوَ اَللَّهُ أَحَدٌ»{w1-4w}{I112:1I}/} و... زمينه ساز پيدايش مكتب هاي مختلفي در فلسفه اسلامي مي شود. قرآن در رابطه با عرفان مي فرمايد: {A{/Bإِنَّ اَللَّهَ مَعَ اَلَّذِينَ اِتَّقَوْا وَ اَلَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ {w1-9w}{I16:128I}/}A} {V(نحل، آيه 128)V} و {A{/Bإِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ {w6-11w}{I2:156I}/}A} {V(بقره، آيه 156)V} {A{/Bإِلي رَبِّكَ مُنْتَهاها{w1-3w}{I79:44I}/}A} {V(نازعات، آيه 44)V}. پيامبر(ص) نيز در حديثي مي فرمايد: {Hان لي مع الله حالات لايحتملها ملك مقرب و لا نبي مرسل H} {V(عرفان اسلامي حسين انصاريان، ح 1 ص 6)V}. حضرت زين العابدين(ع) نيز مي فرمايد: {Hبك عرفتك و انت دللتني H}؛ {Mمن به تو شناختم تو را و تو مرا هدايت نمودي M}. {V(قسمتي از دعاي ابو حمزه ثمالي)V}. برخي از علماي با همت گذاشتن بر معرب و مبني بودن اسما، افعال و حروف موجود در قرآن موجب پيدايش «علم نحو»، گروهي ديگر با اهتمام به الفاظ و كشف معاني و مفاهيم آن باعث پديد آمدن «علم تفسير»، عده اي ديگر با دقت در دلايل عقلي و نظري آن سبب به وجود آمدن «علم كلام» و برخي نيز با تامل در معاني خطاب خداوند، زمينه را براي تدوين «علم اصول فقه و علم فقه» پديد آوردند. {V(ر.ك سيوطي، ترجمه الاتقان، ج 2، ص 397، نشر امير كبير)V}. 2- اعجاز لفظي، به گفته قرآن پژوهان قرآن از نظر الفاظ و تركيب (همانند معاني و مفاهيم آن) از اعجاز برخوردار است، يعني شيوه اي كه در آن براي بيان مطالب به كار رفته معجزه به شمار مي رود. الفاظ به كار رفته در قرآن از بهترين و متقن ترين شيوه و اسلوب بيان ميان اعراب برخوردار است عربها نيز از پديدآوردن آن عاجز اند اما آنچه كه در اين ميان اهميت بيشتري دارد، بررسي نقش اين شيوه در پيشرفت و پيدايش علوم مختلف در ميان انسان ها است. البته عرب ها در زمينه سخن گفتن در مرتبه عالي قرار داشتند، ولي بدون ترديد با تحدي (مبارزه طلبي) قرآن در اين باره به عجز خود پي بردند. قرآن تأثير زيادي در خلق سخنان بزرگان داشته است؛ مانند كلمات گهربار علي(ع) در نهج البلاغه و دعاهاي بلند مرتبه امام زين العابدين(ع) در صحيفه سجاديه كه همه از قرآن كريم الهام گرفته اند افزون بر آن پيشرفت هاي عظيم و شگرفي كه در ابعاد مختلف سه گانه سخن (معاني، بيان و بديع) حاصل شده، همه ناشي از تفكر و مطالعه درباره آيات قرآن كريم است. ازاين رو مي توان گفت: بي ترديد رمز جاودانگي هر كتابي، مرهون مقدار استفاده نويسنده آن از قرآن كريم است ؛ زيرا قرآن عالي ترين معاني را در شيرين ترين الفاظ قالب ريزي كرده و در جاي خود به كار برده است.